Korunmadan cinsel ilişkide bulunan kadınların % 80-90'ı bir yıl içinde gebe kalır. Bu nedenle eğer bir süre ya da bundan sonra hiç bebek istenmiyorsa mutlaka etkili bir korunma yöntemi kullanılmalıdır. Pek çok korunma yöntemi arasından size ve birlikte olduğunuz kişiye en uygun ve etkili olanını seçmek için bir danışmanlık görüşmesi yapmanız uygun olacaktır.

Toplumumuzda yaygın olarak erkeklerin ilişki anında ‘’geri çekme yöntemi’’ olarak bilinen dışarı boşalma yöntemi tercih edilir. Bununla 1 yıl içinde yaklaşık %30 ihtimalle gebelik riski vardır ve modern ve etkili yöntemler içinde korunma yöntemi olarak yer almamaktadır. Burada etkili ve kullanımı kolay yöntemlerden bahsedilecektir.

HAPLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ

• Her gün düzenli alınması gerekir. 12 saatlik gecikmeden sonra etkinliği azalır.
• Kadında yumurtlama ve döllenmeyi engeller.
• Doğru kullanıldığında çok etkilidir.
• Adetin 1. ile 5. günü arasında alınmaya başlanmalıdır.
• Adet öncesi gerginliği ve adet sancılarını önler.
• Rahim ve yumurtalık kanserlerine karşı koruyucudur.
• Adet kanamalarının miktarını ve süresini azaltır.

Hap

• Hormonlardan Östrojen ve Progesteron içerir.
• 35 yaş üstünde ve sigara içen kadınlarda kullanılmamalıdır.
• Anne sütünün miktarını azalttığı ve yapısını değiştirdiği için emzirirken tercih edilmez.

Mini Hap

• Yalnızca Progesteron homonu içerir.
• Anne sütünü etkilemediği için emziren kadınlar da kullanabilir.

AYLIK İĞNE

• Düzenli olarak ayda bir kez, kas içine enjeksiyonla uygulanır.
• Kadında doğal olarak bulunan kadınlık hormonlarından Östrojen ve
• Progesteron içerir.
• Yumurtlama ve döllenmeyi engeller.
• Doğru kullanıldığında çok etkilidir.
• Adetin ilk yedi günü içinde tercihen ilk günü uygulanır.
• 35 yaş üstünde ve sigara içen kadınlarda kullanılmaz.
• Anne sütünün miktarını azalttığı ve yapısını değiştirdiği için emzirirken tercih edilmez.

ÜÇ AYLIK İĞNE

• Düzenli olarak üç ayda bir, kas içine enjeksiyonla uygulanır.
• Sadece Progesteron içerir.
• Yumurtlama ve döllenmeyi engeller.
• Doğru kullanıldığında çok etkilidir.
• Ara kanamalar olabilir ve uzun kullanımda adetten kesebilir.
• Anne sütünü etkilemediği için emziren kadınlar da kullanabilir.
• İğneler kesildikten sonra, adetlerin düzene girmesi ve tekrar gebe kalmak zaman alabilir.

DERİ ALTI KAPSÜLLERİ

• Kolun iç kısmına yerleştirilen ve kibrit çöpü büyüklüğünde silikon çubuklardır.
• Progesteron içerir.
• Yumurtlama ve döllenmeyi önler.
• 3 yıl boyunca gebelikten korur.
• Çok etkilidir.
• Gebelik şüphesi olmayan herhangi bir günde, tercihen adetin ilk yedi günü içinde uygulanır.
• Adet kanaması miktarında azalma, ara kanamalar ve lekelenmeye neden olabilir
• Anne sütünü etkilemediği için emziren kadınlar da kullanabilir.

RAHİM İÇİ ARAÇ (SPİRAL)

Rahim içine yerleştirilen küçük plastik bir araçtır. Bakır ve hormon içeren tipleri vardır.

Bakırlı Spiral

• Hormon içermez.
• Döllenmeyi önler.
• Çok etkilidir.
• Yıllık kontrollerle 10 yıla kadar koruyuculuğu vardır.
• Kadının gebe olmadığından emin olunan herhangi bir zamanda uygulanabilir.
• Uygulama sırasında adetli olmak gerekli değildir.
• Çıkartıldığında hemen gebe kalınabilir.
• İlk aylarda lekelenme, adet miktarında artma veya adet süresinde uzamaya, adet sancısına neden olabilir.
• Anne sütünü etkilemediği için emziren kadınlar da kullanabilir.
• Kurallarına göre uygulandığında enfeksiyona neden olmaz.

Hormonlu Spiral

• Daha kısa süreli ve azalmış adet kanamaları olur, bazılarında tamamen kesilir.
• Adet sancıları azalır, geçer.
• Korunma haplarına kıyasla günlük salınımlarla daha az hormon alınır, yan etkileri daha azdır.
• Emzirme döneminde de kullanılabilir.
• Nadiren baş ağrısı, akne veya depresyona yol açabilir.

HORMONLU VAJİNAL HALKALAR

Günlük kullanılan hapların yerine, vajene yerleştirilen silikon bir halkanın  içinde yer alan ve günlük  salınımlarla belli miktarlarda Östrojen ve Progesteron salarak etki gösteren koruyuculuğu yüksek bir yöntemdir. Her gün hap almakta zorlananalar için pratiklik sağlar. 3 haftada bir 1 hafta dinlenerek her defasında yeni bir halka kulanılır.

KONDOM (PREZERVATİF, KILIF, KAPUT)

• Erkekler tarafından kullanılmak üzere bir çeşit lastikten yapılmış çok ince ve esnek bir kılıftır.
• Cinsel ilişki sırasında spermin kadının vajinasına geçmesini engeller.
• Doğru kullanıldığında oldukça etkilidir.
• Her cinsel ilişki için yeni bir kılıf kullanılır. Kılıf sertleşmiş erkeklik organına, kadının vajinasına hiç temas etmeden takılır. Boşalma sonrası organ gevşemeden çıkartılmalıdır.
• Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan (HIV/AIDS, Hepatit-B, Frengi, Bel Soğukluğu, Clamidya gibi) korur.
• Hiçbir yan etkisi yoktur.

KADINDA TÜPLERİN BAĞLANMASI (TÜP LİGASYONU)

• Artık çocuk istemeyen çiftlerde, kadınların yumurtalık kanallarının/tüplerin ameliyatla bağlanmasıdır.
• Tüpler bağlandığı için yumurta, sperm ile karşılaşmaz. Böylece döllenme engellenir.
• Gebelik şüphesi olmayan herhangi bir zamanda, kadın evli ise kendisinin ve eşinin yazılı onayı ile yapılır.
• Çok etkilidir.
• Cinsel arzu, yeterlilik ve doyumda değişikliğe yol açmaz, adet görmeye devam eder.
• Laparoskopi yöntemi ile yapılabilir ve hastanede yatmayı gerektirmez.

ERKEKTE KANALLARIN BAĞLANMASI (VAZEKTOMİ)

• Artık çocuk istemeyen çiftlerde, erkeklerin tohum (sperm) kanallarının bağlanmasıdır.
• Kanallar bağlandığı için erkek tohum hücreleri (spermler) boşalma sıvısına geçmez. Böylece döllenme engellenir.
• Koruyuculuğun başlaması hemen gerçekleşmez. İlk 20 boşalmada ya da yaklaşık 3 ay süreyle prezervatif gibi ek bir yöntem kullanılmalıdır. Çok etkilidir.
• Cinsel arzu, yeterlilik ve doyumda, erkeklik organının sertleşmesinde hiçbir değişikliğe yol açmaz.
• Erkek evli ise kendisinin ve eşinin yazılı onayı ile yapılır.
• Hastanede yatmayı gerektirmez.

ACİL KORUNMA

Korunmasız cinsel ilişkide bulunduysanız ya da bir korunma yöntemi kullanırken beklenmedik bir durumla karşılaşırsanız ve gebe kalmak istemiyorsanız acil önlem alabilirsiniz. Bunun için cinsel ilişkiden sonraki ilk üç gün (72 saat) içinde (doktorunuza danışarak ) ertesi gün hapı içerek ya da beş gün içinde rahim içi araç taktırarak korunabilirsiniz. Bu durumda ne kadar erken başvurursanız o kadar etkili korunma sağlarsınız. İlişki sonrası ertesi günü hapı ile korunma, kadının adet düzeninin doğal seyrini etkilediğinden sık sık başvurulacak bir yöntem değildir. Ancak beklenmedik durumlarla (kondomun yırtılması, hapın unutulması, doğal yöntem kullanırken hata, tecavüze uğrama vb.) karşılaşıldığında kullanılmalıdır.